Chiến sự Ukraine ngày 753: Nga nâng cấp Hạm đội biển Đen sau loạt vụ tấn công
Ngày 10.1, tại xã Xy (H.Hướng Hóa, Quảng Trị), Bộ Chỉ huy Bộ đội biên phòng Quảng Trị tổ chức chương trình "Xuân biên phòng ấm lòng dân bản" dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025. Chương trình là hoạt động thường niên được Bộ Chỉ huy Bộ đội biên phòng Quảng Trị tổ chức với mong muốn góp phần giúp người dân khu vực biên giới có một cái tết ấm no, hạnh phúc.Tại chương trình, ban tổ chức khánh thành, bàn giao "Mái ấm biên cương" trị giá 50 triệu đồng cho gia đình ông Hồ Văn Để (trú tại xã Thanh), 2 phòng học tại Trường tiểu học và THCS A Xing trị giá 350 triệu đồng. Đồng thời, trao tặng 1.000 suất quà, 1.400 chiếc bánh chưng cho các hộ gia đình chính sách, hộ gia đình hoàn cảnh khó khăn.Bên cạnh các phần quà ý nghĩa, các chiến sĩ biên phòng với sự tham gia của lực lượng công an trên địa bàn tổ chức cắt tóc, thăm khám, phát thuốc miễn phí cho người dân và giao lưu văn nghệ, các trò chơi dân gian.Bên cạnh nguồn vốn kêu gọi từ xã hội hóa, các cán bộ, chiến sĩ biên phòng góp một phần lương, phụ cấp để tổ chức chương trình, góp sức hỗ trợ xây dựng các công trình an sinh xã hội, mang lại niềm vui đón tết cho đồng bào vùng núi Quảng Trị.
'Nữ hoàng nội y' Ngọc Trinh bị khởi tố khung hình phạt nào?
Theo dữ liệu của công ty phát triển trình duyệt Cốc Cốc, trong thời gian từ ngày 1.1 tới 5.1.2025, các chủ đề bóng đá được đặc biệt quan tâm tại Việt Nam. Trong đó, hai trận chung kết (lượt đi và lượt về) của ASEAN Cup 2024 cùng danh sách cầu thủ, trong đó có tiền đạo Xuân Son, tiền vệ Hoàng Đức... ghi nhận sự bùng nổ về số lượt tìm kiếm trên Cốc Cốc.Cụ thể, ngày 2.1 (chung kết lượt đi), lượt tìm kiếm đạt gần 800.000, cho thấy sự quan tâm mạnh mẽ của người hâm mộ đối với các diễn biến trước và trong trận đấu. Sau chiến thắng "nức lòng người hâm mộ" trên sân Việt Trì, người dùng internet Việt Nam đã đổ dồn mọi sự chú ý theo từng động thái của đội tuyển quốc gia. Ngày 5.1 (chung kết lượt về), lượng tìm kiếm tăng vọt lên mức kỷ lục gần 1 triệu. "Đây là đỉnh điểm cho thấy sự háo hức của khán giả trong việc theo dõi kết quả và các sự kiện xung quanh trận chung kết quyết định", báo cáo của Cốc Cốc kết luận.Sức hút lớn của trận chung kết được thể hiện qua các cặp từ khóa "Việt Nam vs Thái Lan" và "Thái Lan vs Việt Nam" luôn dẫn đầu danh sách tìm kiếm của người Việt trong 5 ngày đầu năm 2025. Bên cạnh đó, báo cáo cũng cho thấy nhu cầu xem trực tiếp bóng đá của người Việt là cực kỳ lớn, với nhiều người tìm kiếm từ khóa như "Trực tiếp bóng đá", "Trực tiếp bóng đá hôm nay"... Điều này thể hiện nhu cầu theo dõi trận đấu theo thời gian thực nhờ các tiện ích từ internet.Trong nhóm 10 từ khóa được tìm kiếm nhiều nhất ở khoảng thời gian đã nêu, chỉ có 2 kết quả liên quan đến giải Ngoại hạng Anh. Còn lại, 8 từ khóa liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp đến các diễn biến của ASEAN Cup 2024.Vào các ngày 1, 3, 4.1, người dùng chủ yếu quan tâm tới lịch thi đấu và các trận đấu "hot", cho thấy nhu cầu lên kế hoạch theo dõi. Những ngày thi đấu (2 và 5.1), lượng hiển thị về trận đang diễn ra tăng đột biến.Bên cạnh thông tin về các trận đấu, người dùng cũng đặc biệt chú ý đến thông tin về các cầu thủ của đội nhà. Nhóm 6 cái tên được quan tâm nhiều nhất gồm tiền đạo Nguyễn Xuân Son, tiền vệ Nguyễn Hoàng Đức, thủ môn Nguyễn Đình Triệu, tiền vệ Nguyễn Quang Hải, tiền đạo Nguyễn Tiến Linh và hậu vệ Đỗ Duy Mạnh. Mối quan tâm được trải dài cho các vị trí, từ tấn công, phòng ngự tới thủ môn.Đặc biệt, đây cũng chính là 6 cầu thủ vinh dự nhận Huân chương lao động hạng 3 do Chủ tịch nước trao tặng ngày 6.1.Bên cạnh đó, người dùng internet nói chung và người hâm mộ bóng đá Việt Nam nói riêng cũng dành nhiều sự chú ý tới Huấn luyện viên Kim Sang-sik (thường được gọi vui với cái tên "anh Sáu Sang"). Có khoảng 17.000 lượt tìm kiếm dành cho vị HLV đã thành công trong việc dẫn dắt đội tuyển Việt Nam chạm tới chiếc cúp vô địch ASEAN Cup 2024.Tối 6.1, cầu thủ Nguyễn Xuân Son trải qua ca phẫu thuật kéo dài gần 1 tiếng rưỡi, điều trị chấn thương gãy chân trong trận chung kết lượt về AFF Cup 2024. Ca mổ được bác sĩ nhận định thành công và Xuân Son sẽ được chuyển sang khu vực hồi sức tích cực để theo dõi và tiếp tục đánh giá tình trạng. Nhiều khả năng Xuân Son sẽ mất khoảng 3 tháng mới có thể tập nhẹ trở lại. Và có thể thêm thời gian khoảng ít tháng để anh trở lại sân cỏ.
Live Trường ĐH Công nghệ Đồng Nai - Trường ĐH Công nghệ TP.HCM: Chiến đấu vì danh dự
Hội đồng quản trị (HĐQT) Công ty cổ phần BCG Land (mã chứng khoán BCR) - công ty con của Tập đoàn Bamboo Capital - vừa công bố các quyết định liên quan đến nhân sự. Cụ thể, HĐQT đã thông qua việc thôi nhiệm chức vụ Tổng giám đốc kiêm người đại diện pháp luật đối với ông Nguyễn Thanh Hùng kể từ ngày 20.3 nhằm tập trung nhiệm vụ Phó chủ tịch HĐQT công ty. Thay vào đó, HĐQT bổ nhiệm ông Nguyễn Hoàng Tiến, hiện là Phó tổng giám đốc công ty (mới bổ nhiệm từ ngày 3.) sẽ giữ chức Tổng giám đốc BCG Land kể từ ngày 20.3. Thời hạn bổ nhiệm 1 năm. BCR cũng bổ nhiệm ông Hồ Viết Thùy giữ chức vụ Phó tổng giám đốc kiêm người đại diện pháp luật từ 20.3.Bên cạnh đó, BCG Land cũng đã miễn nhiệm ông Phạm Đại Nghĩa khỏi vị trí Phó tổng giám đốc kiêm người đại diện pháp luật theo nguyện vọng cá nhân; miễn nhiệm bà Lê Nguyễn Phương Thảo khỏi chức vụ Người phụ trách quản trị kiêm thư ký công ty theo nguyện vọng cá nhân; miễn nhiệm ông Lê Nông khỏi vị trí Phó tổng giám đốc phụ trách phát triển dự án. Ngoài ra, ông Nguyễn Khánh Duy cũng đã có đơn xin từ nhiệm chức vụ thành viên HĐQT BCG Land vì "vì lý do khách quan”. Dịp này, HĐQT BCG Land cũng thông qua việc thôi nhiệm chức vụ Trưởng bộ phận Kiểm toán nội bộ đối với bà Huỳnh Thị Kim Tuyến kể từ ngày 28.2. Trước đó, bà Huỳnh Thị Kim Tuyến đã bị cơ quan chức năng khởi tố. Vào cuối tháng 2, ông Nguyễn Tùng Lâm - cựu Tổng giám đốc Bamboo Capital (mã chứng khoán BCG) đã nộp đơn từ nhiệm chức vụ thành viên HĐQT tại công ty con BCG Land nhiệm kỳ 2022 - 2027 để tập trung thực hiện nhiệm vụ mới. Kể từ ngày 28.2, ông Nguyễn Tùng Lâm cam kết từ chối việc thực hiện tất cả quyền và nghĩa vụ với tư cách thành viên HĐQT của BCG Land.Với sự thay đổi của một loạt lãnh đạo cấp cao, BCG Land cũng thông báo gia hạn thời gian tổ chức Đại hội cổ đông thường niên năm 2025 đến trước ngày 30.6 nhằm có thêm thời gian cho công tác chuẩn bị. Tập đoàn Bamboo Capital và các công ty thành viên đã có nhiều thay đổi về nhân sự cấp cao sau khi công bố ông Nguyễn Hồ Nam - cựu Chủ tịch Tập đoàn bị khởi tố. Fanpage của Tập đoàn Bamboo Capital mới đây cũng thông báo tin buồn Chủ tịch HĐQT Kou Kok Yiow (Chris) đã đột ngột từ trần vào ngày 8.3 do nhồi máu cơ tim, hưởng thọ 63 tuổi. Ông Kou Kok Yiow là người thay vị trí Chủ tịch HĐQT của ông Nguyễn Hồ Nam kể từ cuối tháng 4.2024.
Trước đó tại sự kiện công bố giải thưởng Bền đam mê, ông Phùng Công Sưởng - Tổng Biên tập báo Tiền Phong, Giám đốc Quỹ Hỗ trợ Tài năng trẻ Việt Nam cũng đã nhấn mạnh, giải thưởng Bền đam mê khác biệt so với các giải thưởng đã có. Theo đó, "Bền đam mê" không chỉ tôn vinh tài năng mà còn đề cao ý chí bền bỉ, khát vọng vươn lên của các bạn trẻ trong hành trình không ngừng nỗ lực để không bị bỏ lại phía sau, không bị tụt hậu. Ông Sưởng khẳng định, các cá nhân đề cử xét chọn, trao tặng giải thưởng rất đa dạng, không giới hạn về lĩnh vực, giới tính, tôn giáo hay dân tộc.Với tổng giá trị hỗ trợ lên đến 5 tỉ đồng, giải thưởng "Bền đam mê" được kỳ vọng sẽ là bệ phóng tiếp sức cho những tài năng trẻ trên hành trình khẳng định bản lĩnh cá nhân. Cụ thể, 2 tỉ đồng sẽ được ban tổ chức xét chọn dành cho các dự án đã đạt Giải thưởng Khoa học công nghệ Quả Cầu Vàng; 700 triệu đồng dành cho Giải thưởng 10 gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu 2024 và 2,3 tỉ đồng sẽ được trao cho 4 - 6 dự án đáp ứng các tiêu chí của Giải thưởng Bền đam mê.Dù quy trình xét duyệt khắt khe với tiêu chí chung và tiêu chí riêng cho từng lĩnh vực nhưng số lượng hồ sơ đề cử vẫn đạt về số lượng lẫn chất lượng. Đáng chú ý, nhiều gương mặt trẻ tiêu biểu và tài năng đã xuất hiện trong danh sách đề cử, phản ánh rõ tinh thần bền bỉ, sáng tạo của thế hệ trẻ Việt Nam. Vừa qua, Ban tổ chức giải thưởng Gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu năm 2024 cho biết ghi nhận sự gia tăng đáng kể số lượng tiến sĩ trẻ tham gia đề cử, tăng thêm 21 người. Điều này cho thấy sự đầu tư mạnh mẽ của thế hệ trẻ vào tri thức, nghiên cứu khoa học và đổi mới sáng tạo, mang đến những dự án thiết thực, ý nghĩa cho cộng đồng. Theo ông Phùng Công Sưởng, 19 đề cử vào vòng bình chọn trực tuyến Giải thưởng Gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu năm 2024 đều là những cá nhân nổi bật, đại diện cho thế hệ trẻ Việt Nam giàu ý chí, bền bỉ theo đuổi đam mê, luôn không ngừng nỗ lực, rèn luyện để vượt qua giới hạn bản thân, cống hiến cho cộng đồng và xã hội. Nhiều gương mặt trong số này còn là những tấm gương truyền cảm hứng, tạo ra giá trị tốt đẹp và lan tỏa những trào lưu tích cực trong giới trẻ. Đối với Giải thưởng Khoa học Công nghệ Quả Cầu Vàng, ban tổ chức cho biết cũng ghi nhận những số liệu ấn tượng về chất lượng các đề cử tham gia giải thưởng Bền đam mê. Cụ thể, 13 cá nhân tham gia xét chọn đều là những tiến sĩ, giám đốc trẻ tuổi với thành tích khoa học - công nghệ nổi bật, bao gồm sở hữu bằng độc quyền sáng chế cấp quốc gia và quốc tế, cùng nhiều công trình nghiên cứu được công bố trên các tạp chí khoa học uy tín thế giới.Đối với hạng mục giải thưởng Bền đam mê, Quỹ Hỗ trợ Tài năng trẻ Việt Nam cũng tiếp nhận nhiều hồ sơ đề cử chất lượng đến từ đa dạng lĩnh vực với giá trị và sức ảnh hưởng riêng biệt. Mỗi cá nhân là mỗi câu chuyện với hành trình truyền cảm hứng đầy xúc động và tự hào về tinh thần bền bỉ với đam mê cùng khát vọng cống hiến mãnh liệt của thế hệ trẻ Việt Nam. Những điểm sáng về số lượng và chất lượng hồ sơ đề cử chính là tín hiệu tích cực phản ánh sự phát triển toàn diện của thế hệ trẻ trong công cuộc lao động, sáng tạo và cống hiến. Nói thêm về điều này, tại sự kiện công bố giải thưởng Gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu năm 2024, ông Nguyễn Minh Triết - Bí thư T.Ư Đoàn, Chủ tịch T.Ư Hội Sinh viên Việt Nam chia sẻ, hội đồng xét chọn đã gặp không ít "áp lực" trong quá trình đánh giá, bởi các đề cử năm nay có thành tích xuất sắc. Đặc biệt trong lĩnh vực học tập, nhiều cá nhân gây ấn tượng mạnh cả về thành tích lẫn độ tuổi, cho thấy sự tiếp nối đầy tự hào của thế hệ trẻ Việt Nam - những người luôn tràn đầy đam mê, nhiệt huyết và khát vọng cống hiến.
Không thể tính chu kỳ đăng kiểm ô tô chỉ dựa theo số km!
Tại buổi lễ, thiếu tướng Phạm Mạnh Thắng, Cục trưởng Cục Gìn giữ hòa bình Việt Nam (Bộ Quốc phòng), cho biết trong 8 sĩ quan nhận các quyết định của Chủ tịch nước, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, có 6 sĩ quan sẽ triển khai tới phái bộ MINUSCA (Cộng hòa Trung Phi) để đảm nhiệm các vị trí: sĩ quan tham mưu huấn luyện, sĩ quan tham mưu trang bị, sĩ quan tác chiến, sĩ quan xử lý và phân tích thông tin tình báo, sĩ quan thông tin - truyền thông, sĩ quan tham mưu tình báo.Hai sĩ quan triển khai tới phái bộ UNMISS (Nam Sudan) đảm nhiệm vị trí sĩ quan tham mưu và vị trí quan sát viên quân sự.Thiếu tướng Phạm Mạnh Thắng khẳng định, các sĩ quan được triển khai lần này là những quân nhân ưu tú; đã tham gia huấn luyện bài bản, bảo đảm đáp ứng các yêu cầu của Liên Hiệp Quốc cũng như của Bộ Quốc phòng để thực hiện nhiệm vụ gìn giữ hòa bình. Công tác chuẩn bị cho các sĩ quan lên đường đến nay cơ bản đã hoàn tất.Giao nhiệm vụ cho 8 sĩ quan, thượng tướng Hoàng Xuân Chiến, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Tổ trưởng Tổ Công tác liên ngành, Trưởng ban Chỉ đạo Bộ Quốc phòng về tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình Liên Hiệp Quốc, bày tỏ tin tưởng dù ở cương vị nào các sĩ quan cũng sẽ hoàn thành nhiệm vụ, xứng đáng là những sứ giả hòa bình của Việt Nam; góp phần lan tỏa phẩm chất tốt đẹp của người lính bộ đội Cụ Hồ, cũng như hình ảnh đất nước, con người Việt Nam.Ông Chiến yêu cầu các sĩ quan phải bảo đảm an toàn tuyệt đối trong quá trình thực hiện nhiệm vụ ngoài địa bàn vì tình hình an ninh hết sức phức tạp, khó lường; tự tin thể hiện bản lĩnh, năng lực chuyên môn trước đồng nghiệp quốc tế.Ông Chiến lưu ý, trong quá trình thực hiện nhiệm vụ xa Tổ quốc, các sĩ quan cần nêu cao tinh thần tự lực, tự cường, khắc phục mọi khó khăn, chủ động, sáng tạo; giữ gìn đoàn kết nội bộ; hỗ trợ nhau cùng hoàn thành tốt nhiệm vụ.Đến nay, Việt Nam đã cử gần 1.100 lượt cán bộ, nhân viên tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình Liên Hiệp Quốc tại 3 phái bộ và Trụ sở Liên Hiệp Quốc. Cục Gìn giữ hòa bình Việt Nam đang tích cực chuẩn bị thành lập Đội Công binh số 4 và Bệnh viện dã chiến cấp 2 số 7 để triển khai trong năm 2025.
Nguy hiểm: EURO 2024 bị đe dọa tấn công khủng bố, UEFA tuyên bố gì?
Lộ diện Volkswagen Tayron thay thế Tiguan Allspace tại Việt Nam
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.
Cà Mau: Tổ chức cho người khác trốn đi nước ngoài, lãnh 2 năm tù
FPT Play - Đơn vị duy nhất phát sóng trọn vẹn LPBank V.League 1-2024/25, tại https://fptplay.vn
vosongwap
Túi tiền nhẹ, tình có nặng cũng đành chịu. Nhỏ bạn than thở: "Công nhân may mà hay gặp rủi. Tao vừa bị trừ lương vì mấy sản phẩm dính lỗi. Cũng bởi cái tội xao lãng vì nhớ nhà. Tháng gần tết mà xui xẻo. Đúng là chó cắn áo rách". Chị nói bông lông cho bạn đỡ buồn: "Ai biểu! Nhớ nhà thì để tối hẵng nhớ. Nước mắt sẽ được bóng đêm an ủi".Chị chưa quên chuyện sắm tết năm ngoái. Mặc dù mấy hộp mứt, hạt dưa, trà… đã được chị "giảm giá" gần một nửa khi mẹ hỏi, nhưng bà vẫn chê mắc, la um sùm: "Sang năm để tiền về chợ mình mua, mấy thứ này được cái tốt mã, ở trong có nhiêu đâu". Mẹ thường vậy, hay ngờ những gì bóng bẩy. Muốn ghé chợ nhưng chị tặc lưỡi: "Thôi". Chiều nay vẫn như chiều qua: Trứng luộc, canh cải với tóp mỡ cho qua ngày. Một mình với bữa cơm chiều, chị xoay bên nào cũng lệch. Anh chàng chung vách, là thợ điện, hơn tuần nay lên bệnh viện nuôi mẹ, bỗng bước qua ngồi chình ình trước cửa. Anh nói họ "trọ" tụi mình tới bữa ai cũng ăn "qua quýt". Mà qua quýt cũng ngon, cơm có canh "khổ qua", cùng bữa có "quýt" tráng miệng. Chị cười nhưng không nói gì. Như sực nhớ, anh về bưng qua dĩa quýt đầy có ngọn: "Em gái ở quê mới gởi lên. Tụi mình ăn cho vui nha". Chị thấy lạ khi nghe hai tiếng "tụi mình". Làm như đã "có gì" với nhau vậy. Nhưng chị đã nghe lòng khang khác, lao xao, như một cơn gió lạ khẽ thổi qua.Dãy phòng trọ chen chúc hơn chục lao động tứ xứ. Phòng nhỏ, sân chật, con gà của chú bảo vệ dạo chơi vài chục bước đã "ôm cua". Công nhân lam lũ nên cái sân của họ cằn cỗi. Riêng sân của anh thì mướt lắm. Mùa hè có luống bông sao nhái hồng phớt; mùa thu thì vài ba khóm cúc tím nhạt; giờ xuân vừa ngấp nghé đã có mấy vạt vạn thọ vàng tươi. Chú bảo vệ cà rỡn: "Một đời chơi bông chơi hoa, một đời giữ cổng cũng qua một đời". Anh cười: "Chú ghẹo hoài, để con làm màu, kiếm chút vợ chứ".Nhớ tháng này năm ngoái, đang đứng ngắm bông, anh "bắt được", hỏi có ưng không tui tặng. Chị cười: "Ngắm ké thôi, khỏi tưới nước". Anh này coi bộ cũng hay hay, rất "nghệ sĩ", tính hiền lành, hay giúp người, nhiều tài vặt. Dãy trọ phòng nào mưa dột, điện đóm chập chờn, cửa nẻo xập xệ… nhờ một tiếng là anh chạy qua sửa liền. Chị cũng từng nhờ anh "tút" lại cái bậc thềm sứt sẹo. Làm đường dây ở ngoại ô, anh hay tha về mớ bông dại, tỉ mẩn o bế thành bình bông coi được lắm. Anh shipper đi ngang: "Ngó bình bông, tui biết ông đang yêu". Câu nói khiến chị giả đò đi ngang liếc xéo: "Đẹp thiệt". Chị hay gặp anh lúc sáng sớm khi cùng khóa cửa đi làm. Đôi lần anh nhờ chị sẵn đi chợ mua giùm mớ rau, con cá. Anh đưa tiền khi thiếu, khi dư (chắc là để gây lăng nhăng dây nhợ đây mà). Thiếu thì anh qua trả rồi đứng xớ rớ nói mấy câu mới chịu về. Dư thì buộc chị phải xẹt qua phòng anh, để tiền trên bàn rồi bước ra cái rột. Về rồi mới ngẩn ngơ, tiêng tiếc, sao mình không nói mấy câu đã "học thuộc" trước khi qua.Chị lướt mạng thấy cái clip nói về "thiền" bằng cách theo dõi hơi thở cho tâm an, dễ ngủ. Phải đó, mình làm quần quật, mệt đứt hơi, biết đâu thiền sẽ "nối" lại. Sau vài lần thực hành, tâm trí chú ý "hít vào, thở ra" giấc ngủ vẫn không thèm tới. Đã vậy, chị còn nghe rõ tiếng thở dài mình lại thương mình, thấy rõ căn nhà nhỏ ngoài quê xỉn màu mưa nắng, thấy rõ cái dáng tất bật của ba mở cửa chuồng bò khi sương chưa tan, thấy rõ dáng mẹ lom khom cắt rau gánh ra chợ sớm. Thôi, "thiền" trong xưởng với cái máy may được rồi. Thiếu tiền phụ ba mẹ lo tết, sắm áo mới cho em thì có thiền kiểu gì rồi chiêm bao cũng thấy tiền. Mà vụ này "có thật" à nghen. Trong mơ, chị thấy những tờ tiền mới cứng rớt quanh mình. Mừng quá chừng, chưa kịp lượm thì chị đã nghe tiếng gà gáy sáng. Hổm rày, khuôn mặt anh hay "xâm nhập" vào lòng cô gái quê chưa có ai để nhớ. Tiểu thuyết ngôn tình hay nói trạng huống này là "hình bóng yêu thương vấn vương xao xuyến". Hồi chiều, anh ở bệnh viện nhắn tin nhờ chị: "Làm ơn cho lũ bông vài ca nước. Tui không về được". Thì tưới! Nhưng chị mắc cỡ vì bạn trọ xì xào: "Dính như mủ mít rồi", "Ủa, hai người bồ bịch hồi nào vậy ta". Chú bảo vệ dắt xe qua: "Đừng nói vậy tội nghiệp nó. Tụi mình như những mảnh phèn dạt lên phố rồi thành hàng xóm với nhau. Giúp nhau là nghĩa láng giềng". Chị cảm động nghĩ: "Đúng là người tốt không nói lời xấu".Có cuộc gọi không thấy tên người, chị hồi hộp, linh cảm: Người lạ hay gió lạ? Ngập ngừng vài giây, chị bấm nghe. "Mẹ tui bớt nhiều rồi. Bữa nào về miền Trung ăn tết nói tui tiễn". Chị hoảng hồn, là tiếng của anh ấy. Chị lí nhí: "Ngày về hả? Dự tính là 25 âm. Nhưng cũng chưa chắc đâu anh". Năm ngoái mua vé trầy trật, chen lấn thiếu điều người dẹp lép như… chiếc dép vẫn không được. Trước cổng công ty có người rỉ tai: Xếp hàng mua vé hả? Có mà thăm thẳm chiều trôi. Phải chợ đen thôi. Chơi không? Hai "chai" (triệu) chớ mấy. Chị bấm bụng gật đầu. Chiều xuống bến, chưa chạm cửa xe chị đã bị lơ phát hiện vé giả. May nhờ hội đồng hương Quảng Ngãi tại thành phố kiếm cho một chỗ ngồi trên chuyến xe thiện nguyện, không thì chị có nước quay về phòng trọ khóc. Chị chạm thềm nhà tối 29 tết, bước chân lóng ngóng vấp ngạch cửa muốn té. Mẹ mừng quýnh. Ba luống cuống đỡ hành lý. Ông mắng, thằng cha mày, miết bữa nay mới ló mặt về, ba với mẹ trông muốn chết. Năm nay phân xưởng cử người mua vé tết cho mấy chục công nhân miền Trung. Đồ đạc, quà bánh đã nằm gọn trong va li. Dãy trọ vắng ngắt. Trước khi ra bến xe, chị "tự giác" qua sân bên tưới nước, ve vuốt mấy cây bông thọ. "Ráng ngậm sương đêm mà tươi lên nghen. Mùng 5 chị vô. Đứa nào ủ rũ chị buồn lắm đó". Chị khóa cửa dềnh dàng, chậm chạp, ngó quanh như đợi ai. Có chút tủi thân, chị nghĩ: "Chỉ mấy bụi bông tiễn mình thôi. Người ta nói chơi chứ đâu có tiễn".Xe giường nằm khởi hành lúc xế chiều. Tài xế tính xuất bến giờ này thì sáng mai mọi người đã chạm ngõ nhà mình. Xe đêm, ai cũng nhắm mắt nhưng không phải để ngủ, mà để thấy chốn về mỗi lúc một gần. Từng chặp, những tiếng reo khẽ khiến ai cũng nhổm người nhìn qua ô kính: "Đã qua Đại Lãnh", "sắp Quy Nhơn rồi"… Mờ sáng, tin nhắn của anh làm chị bồi hồi: "Xin lỗi nha! Thủ tục ra viện cho mẹ tui gặp xíu rắc rối nên không tiễn được. Ăn tết vui nha. Ra giêng gặp". Chị hồi hộp nhắn lại: "Không sao. Biết anh mắc công chuyện mà. Chúc mừng bác đã khỏe. Anh cũng ăn tết vui. Nhớ để phần bánh miền Tây cho tui nghen".Xe lướt êm. Lòng chị reo vui, vui ngày về, vui một điều gì chưa rõ rệt vừa khởi lên, trong trẻo quá. Chị kéo tấm mền mỏng che nụ cười, "che" luôn ý nghĩ: Mình thiệt là thứ hổng biết dị! Đã là gì với người ta đâu mà biểu "để phần bánh". Tiếng hát rất ngọt từ điện thoại của người bên cạnh khiến chị xốn xang, "Anh cho em mùa xuân, nụ hoa vàng mới nở…". Lắng lòng, chị biết mình đang rơi vào miền gió lạ với những cảm xúc mới mẻ.
quay-thử-xổ-số-miền-trung-thứ-tư
